Έγγραφο με αναλυτικές πληροφορίες για τις αλλαγές στο Γυμνάσιο απέστειλε το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων προς τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης ώστε να ενημερωθούν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές για το τι θα ισχύσει το σχολικό έτος 2016-2017. Ακολουθούν τα όσα αναφέρονται στο έγγραφο.

Σχολικό και διδακτικό έτος
1. Το σχολικό έτος για τα Γυμνάσια αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει την 31η Αυγούστου του επόμενου έτους.
2. Το διδακτικό έτος στο Γυμνάσιο αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει την 30η Ιουνίου του επόμενου έτους.
3. Κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους διεξάγεται η διδασκαλία των μαθημάτων και γίνονται οι κάθε είδους εξετάσεις.
4. Η διδασκαλία των μαθημάτων διεξάγεται σε δύο διδακτικές περιόδους που ονομάζονται τετράμηνα. Η πρώτη περίοδος (1ο τετράμηνο) διαρκεί από 11 Σεπτεμβρίου έως 20 Ιανουαρίου και η δεύτερη περίοδος (2ο τετράμηνο) από 21 Ιανουαρίου έως 31 Μαΐου.

Μαθήματα που διδάσκονται στο Γυμνάσιο
1. Τα μαθήματα που διδάσκονται στο Γυμνάσιο κατατάσσονται σε τρεις ομάδες.
Η πρώτη ομάδα (Ομάδα Α') περιλαμβάνει τα εξής μαθήματα: 1) Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία (Γλωσσική Διδασκαλία και Νεοελληνική Λογοτεχνία), 2) Μαθηματικά, 3) Φυσική, 4) Ιστορία.
Η δεύτερη ομάδα (Ομάδα Β΄) περιλαμβάνει τα εξής μαθήματα: 1) Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία (Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, Αρχαία Ελληνικά Κείμενα από Μετάφραση), 2) Χημεία, 3) Βιολογία, 4) Γεωλογία-Γεωγραφία, 5) Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, 6)Θρησκευτικά, 7) Αγγλικά, 8) Δεύτερη ξένη γλώσσα και 9) Οικιακή Οικονομία.
Η τρίτη ομάδα (Ομάδα Γ΄) περιλαμβάνει τα εξής μαθήματα: 1) Τεχνολογία - Πληροφορική, 2) Μουσική – Καλλιτεχνικά 3) Φυσική Αγωγή.
2. Το ωρολόγιο πρόγραμμα ορίζει ποια μαθήματα από τα παραπάνω περιλαμβάνονται σε κάθε τάξη του Γυμνασίου.

Διαδικασία αξιολόγησης
1. Η διαδικασία αξιολόγησης της επίδοσης του μαθητή ορίζεται ως εξής:
Α. Για την αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή κατά τη διάρκεια των τετραμήνων συνεκτιμώνται τα παρακάτω κριτήρια:
α) η συνολική συμμετοχή του μαθητή στη μαθησιακή διδασκαλία (τα ερωτήματα που θέτει, οι απαντήσεις που δίνει, η συμβολή του στη μελέτη ενός θέματος μέσα στην τάξη, η συνεργασία του με συμμαθητές, η επιμέλεια στην εκτέλεση των εργασιών που του ανατίθενται), από την οποία ο εκπαιδευτικός σχηματίζει εικόνα για τις γνώσεις, την κατανόηση εννοιών και φαινομένων, τις δεξιότητες επίλυσης προβλήματος, τις επικοινωνιακές δεξιότητες , την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα κτλ.,
β) οι εργασίες που εκτελεί ο μαθητής στο πλαίσιο της καθημερινής μαθησιακής διαδικασίας στο σχολείο ή στο σπίτι, ατομικά ή ομαδικά,
γ) οι συνθετικές δημιουργικές εργασίες, ατομικές ή ομαδικές, οι διαθεματικές εργασίες
δ) οι ωριαίες γραπτές δοκιμασίες,
ε) οι ολιγόλεπτες γραπτές δοκιμασίες (τεστ).
Β. Όσον αφορά τις ωριαίες γραπτές δοκιμασίες αυτές είναι:
α) προειδοποιημένες, αν έπονται μιας ανακεφαλαίωσης και καλύπτουν ευρύτερη διδακτική ενότητα για την οποία έχουν διατεθεί μέχρι τέσσερις (4) διδακτικές ώρες.
β) μη προειδοποιημένες, αν καλύπτουν την ύλη που διδάχθηκε στο αμέσως προηγούμενο μάθημα.

Γ. Στα μαθήματα της Ομάδας Α΄ διενεργείται μόνο μια ωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου. Στα μαθήματα της Ομάδας Β΄ διενεργείται μία ωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου και μία κατά τη διάρκεια του δεύτερου τετραμήνου. Κατά το δεύτερο τετράμηνο ο διδάσκων μάθημα της δεύτερης ομάδας δύναται να επιλέξει, αντί της διεξαγωγής ωριαίας γραπτής δοκιμασίας σε κάποιο τμήμα ή κάποια τμήματα, την ανάθεση μιας συνθετικής δημιουργικής εργασίας μικρής έκτασης στους μαθητές του τμήματος ή των τμημάτων. Στα μαθήματα της τρίτης ομάδας δεν διενεργείται καμιά ωριαία γραπτή δοκιμασία.

Δ. Οι ωριαίες γραπτές δοκιμασίες πραγματοποιούνται με τον παρακάτω περιορισμό:
Κάθε τμήμα μπορεί να εξετάζεται με ωριαία γραπτή δοκιμασία μόνο σε ένα (1) μάθημα την ημέρα και μέχρι σε τρία (3) το πολύ μαθήματα την εβδομάδα. Για τον σωστό προγραμματισμό αυτών των γραπτών δοκιμασιών, οι εκπαιδευτικοί καταγράφουν έγκαιρα, σε ειδικό τετράδιο, την ημέρα που προτίθενται να διενεργήσουν ωριαία γραπτή δοκιμασία σε κάποιο τμήμα, για να ενημερώσουν τους συναδέλφους τους.

Ε. Οι ολιγόλεπτες γραπτές δοκιμασίες πραγματοποιούνται με τους εξής περιορισμούς:
α) δεν υπερβαίνουν τις τρεις (3) ανά μάθημα για κάθε τετράμηνο,
β) διαρκούν το πολύ δέκα (10) λεπτά,
γ) τα ερωτήματα αναφέρονται στο αμέσως προηγούμενο μάθημα και έχουν ελεγχθεί ότι είναι δυνατόν να απαντηθούν εντός του διαθέσιμου χρόνου.

Ενημέρωση γονέων και κηδεμόνων - Κοινοποίηση της βαθμολογίας τετραμήνου
1. Με ευθύνη του Διευθυντή και με απόφαση του Συλλόγου των διδασκόντων κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα των μαθημάτων οργανώνεται μία (1) συνάντηση κηδεμόνων, με σκοπό ο Διευθυντής να τους ενημερώσει για τη λειτουργία της σχολικής μονάδας και κάθε εκπαιδευτικός να τους ενημερώσει για το περιεχόμενο, τους στόχους, τον τρόπο εργασίας και τη διαδικασία της αξιολόγησης όσον αφορά τα γνωστικά του αντικείμενα.
2. Ο Σύλλογος διδασκόντων είναι δυνατό να καλέσει για ενημέρωση τους κηδεμόνες όλων ή ορισμένων τμημάτων, όποτε κρίνει αναγκαίο κατά τη διάρκεια κάθε τετραμήνου. Επίσης, εάν ο εκπαιδευτικός το κρίνει αναγκαίο, μπορεί, αφού ενημερώσει τον διευθυντή, να καλέσει σε συνάντηση κηδεμόνα.
3. Κατόπιν συνεννόησης Διευθυντή και Συλλόγου διδασκόντων, ορίζεται πρόγραμμα ενημέρωσης των κηδεμόνων, σύμφωνα με το οποίο κάθε διδάσκων έχει την υποχρέωση μία (1) τουλάχιστον ημέρα την εβδομάδα να δέχεται σε μία (1) τουλάχιστον διδακτική ώρα κατά την οποία δεν έχει μάθημα τους κηδεμόνες των μαθητών. Tο πρόγραμμα καταρτίζεται με ευθύνη του διευθυντή, ανακοινώνεται στην αρχή του διδακτικού έτους και κοινοποιείται γραπτώς στους κηδεμόνες μέσω των μαθητών. Ο διευθυντής του σχολείου σε συνεργασία με τον σύλλογο διδασκόντων, προκειμένου να διασφαλίσει την αποδοτικότερη συνεργασία με τους κηδεμόνες των μαθητών, φροντίζει να διαμορφώνει το ωρολόγιο πρόγραμμα κατά τέτοιο τρόπο, ώστε η ενημέρωση των γονέων από το σύνολο των διδασκόντων να γίνεται σε μία ημέρα ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, σε δύο ημέρες της εβδομάδας.
4. Οι κηδεμόνες των μαθητών δικαιούνται να ενημερώνονται από τους διδάσκοντες, κατά τις ημέρες που έχουν ορισθεί στο πρόγραμμα ενημέρωσης κηδεμόνων, για την επίδοση, την επιμέλεια, τη φοίτηση και τη συμπεριφορά των παιδιών τους. Οι διδάσκοντες επιδεικνύουν τα γραπτά των μαθητών στους κηδεμόνες, εφόσον αυτό τους ζητηθεί. Παράλληλα οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να ενημερώσουν τους εκπαιδευτικούς για θέματα που πιθανώς επηρεάζουν την επίδοση ή την εν γένει συμπεριφορά των παιδιών τους.
5. Στο τέλος κάθε τετραμήνου και μετά την κατάθεση και καταχώριση της βαθμολογίας, καλούνται οι κηδεμόνες των μαθητών για ενημέρωση αναφορικά με την επίδοση, την επιμέλεια, τη φοίτηση και τη συμπεριφορά των παιδιών τους και τους επιδίδεται ο ατομικός έλεγχος προόδου του μαθητή.

Γραπτές ανακεφαλαιωτικές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις
1. Από την 1η μέχρι την 30η Ιουνίου η σχολική μονάδα ολοκληρώνει τις εξής διαδικασίες
α) την πρώτη εξεταστική περίοδο στην οποία διεξάγονται οι γραπτές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις στα μαθήματα της Ομάδας Α΄
β) το πρόγραμμα υποστηρικτικής διδασκαλίας για τους μαθητές που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης και παραπέμπονται σε επαναληπτική εξέταση
γ) τη δεύτερη εξεταστική περίοδο στην οποία διεξάγονται επαναληπτικές εξετάσεις σε όσα μαθήματα έχουν παραπεμφθεί μαθητές.
2. Το πρόγραμμα των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων των μαθημάτων ορίζεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων και ανακοινώνεται από τον Διευθυντή του Γυμνασίου στους μαθητές, τρεις (3) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων.
3. Ως εξεταστέα ύλη ορίζονται τα δύο τρίτα (2/3) της διδαχθείσας. Σε κάθε περίπτωση η εξεταστέα ύλη δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας. Η επιλογή και ο ακριβής προσδιορισμός της εξεταστέας ύλης για κάθε μάθημα γίνεται από τον διδάσκοντα και σε περίπτωση που το μάθημα διδάσκεται από περισσότερους του ενός καθηγητές γίνεται μετά από συνεργασία μεταξύ τους. Η εξεταστέα ύλη κατατίθεται και εγκρίνεται από τον Διευθυντή και γνωστοποιείται στους μαθητές πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων. Η εξεταστέα ύλη καταγράφεται στο βιβλίο της διδασκόμενης ύλης και υπογράφεται από τον εισηγητή καθηγητή.
4. Οι γραπτές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις διενεργούνται με την ευθύνη του Διευθυντή και του Συλλόγου διδασκόντων σε κάθε Γυμνάσιο.
5. Τα θέματα ορίζονται την ημέρα εξέτασης κάθε μαθήματος από τους διδάσκοντες το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και είναι κοινά για όλα τα τμήματα της τάξης.
6. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατόν να δοθούν διαφορετικά θέματα, εάν συντρέχει αποχρών λόγος, ο οποίος αναγράφεται σε σημείωση στο έγγραφο που περιέχει τα θέματα και παράλληλα συντάσσεται και σχετική πράξη στο βιβλίο πράξεων του Διευθυντή του σχολείου.
7. Εάν δεν είναι δυνατόν να οριστούν θέματα από τον διδάσκοντα το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας ή σοβαρού κωλύματος που συνιστά ανωτέρα βία, τα θέματα ορίζονται από άλλον εκπαιδευτικό της ίδιας ειδικότητας ή, εάν δεν υπάρχει, από εκπαιδευτικό που έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, ο οποίος ορίζεται από τον Διευθυντή του σχολείου. Εάν δεν υπηρετεί στη σχολική μονάδα εκπαιδευτικός ο οποίος έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, τότε ορίζεται για τον σκοπό αυτό από τον αρμόδιο Διευθυντή Δ.Ε. άλλος εκπαιδευτικός.
8. Tα θέματα διανέμονται φωτοτυπημένα στους μαθητές ή υπαγορεύονται ή γράφονται στον πίνακα σε ειδικές περιπτώσεις, κατά την κρίση του Διευθυντή του σχολείου.
9. Οι απαντήσεις των θεμάτων γράφονται από τους μαθητές σε φύλλο χαρτιού (κόλλα αναφοράς) που φέρει τη σφραγίδα του Σχολείου, την υπογραφή του Διευθυντή και ειδική εκτύπωση για την αναγραφή των προκαταρκτικών στοιχείων και της βαθμολογίας του γραπτού δοκιμίου.
10. Οι εξετάσεις διενεργούνται ενώπιον ενός (1) τουλάχιστον καθηγητή επιτηρητή σε κάθε αίθουσα, ο οποίος μετά τη λήξη της εξέτασης παραλαμβάνει τα γραπτά δοκίμια των μαθητών, τα υπογράφει και τα παραδίδει με υπογραφή μέσα σε φάκελο στον αρμόδιο για τη βαθμολόγησή τους καθηγητή.

Βαθμός ετήσιας επίδοσης
1. Στα μαθήματα της πρώτης ομάδας (Ομάδα Α΄) βαθμός ετήσιας επίδοσης των μαθητών είναι το ένα τρίτο του αθροίσματος των βαθμών του πρώτου τετραμήνου, του δεύτερου τετραμήνου και της γραπτής ανακεφαλαιωτικής εξέτασης.
2. Στα μαθήματα της δεύτερης ομάδας (Ομάδα Β΄) και της τρίτης ομάδας (Ομάδα Γ΄) βαθμός ετήσιας επίδοσης των μαθητών είναι ο μέσος όρος των βαθμών του πρώτου τετραμήνου και του δεύτερου τετραμήνου.
3. Αν σε ένα μάθημα για κάποιο λόγο λείπει ο βαθμός του ενός από τα δύο τετράμηνα, ως βαθμός επίδοσης για αυτό το τετράμηνο θεωρείται ο βαθμός του άλλου τετραμήνου. Σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο δεν κατατεθεί βαθμολογία ενός μαθήματος σε κανένα τετράμηνο και εφόσον η φοίτηση του μαθητή κριθεί επαρκής, ο Διευθυντής του σχολείου συγκροτεί διμελή επιτροπή εκπαιδευτικών του σχολείου που έχουν σε πρώτη ή σε δεύτερη ανάθεση το εξεταζόμενο μάθημα, η οποία διενεργεί ειδική προφορική εξέταση στην ύλη του Β΄ τετραμήνου το αργότερο την επομένη ημέρα από τη λήξη των μαθημάτων του Β΄ τετραμήνου. Η βαθμολογία αυτής της εξέτασης αποτελεί τον βαθμό επίδοσης για κάθε τετράμηνο.

4. α. Ο μαθητής κρίνεται άξιος προαγωγής ή απόλυσης,
i) όταν έχει σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δέκα (10),
ii) όταν έχει βαθμό ετήσιας επίδοσης σε καθένα από τα μαθήματα της πρώτης ομάδας (Ομάδα Α΄) τουλάχιστον οκτώ (08), και έχει συνολικό μέσο όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δώδεκα (12).
β. Αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις προαγωγής ή απόλυσης, ο μαθητής παραπέμπεται σε επαναληπτική εξέταση στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από δέκα (10). Για τους παραπεμπόμενους μαθητές υλοποιείται από το σχολείο πρόγραμμα υποστηρικτικής διδασκαλίας πέντε έως δέκα (5-10) διδακτικών ωρών, ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών. Η υλοποίησή του ανατίθεται σε εκπαιδευτικούς του σχολείου από τον σύλλογο διδασκόντων.
Αν και μετά τις επαναληπτικές εξετάσεις μαθητής της Α΄ και Β΄ τάξης δεν κριθεί άξιος προαγωγής, τότε επαναλαμβάνει την τάξη.
Αν και μετά τις επαναληπτικές εξετάσεις μαθητής της Γ΄ τάξης δεν κριθεί άξιος απόλυσης, τότε δύναται να προσέλθει σε επαναληπτικές εξετάσεις πριν από την έναρξη των μαθημάτων τον Σεπτέμβριο, στα μαθήματα στα οποία ο βαθμός ετήσιας επίδοσης είναι μικρότερος από δέκα (10) καθώς και σε εξετάσεις επόμενου σχολικού έτους. Οι εξετάσεις του Σεπτεμβρίου διεξάγονται με τον τρόπο και τη διαδικασία των επαναληπτικών εξετάσεων του Ιουνίου.
5. Στην περίπτωση που εξάγεται για μαθητή απορριπτικό αποτέλεσμα σε κλάδο μαθήματος και ο συνολικός βαθμός στο μάθημα ως μέσος όρος των βαθμών των κλάδων είναι επίσης απορριπτικός, ο μαθητής αυτός παραπέμπεται μόνο στον κλάδο του μαθήματος στον οποίον υστέρησε.
6. Οι μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, οι οποίοι εξετάζονται με βάση τις διατάξεις της με αρ. πρ. 28722/Γ2/12-3-2010 Υ.Α. (Β΄ 276), προάγονται ή απολύονται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 εδαφίου α (ii) της ενότητας με τίτλο «Βαθμός ετήσιας επίδοσης» της παρούσας εγκυκλίου με μείωση του προβλεπόμενου μέσου όρου βαθμών ετήσιας επίδοσης σε "τουλάχιστον έντεκα (11)".

Αξιολόγηση μαθητών που προέρχονται από ξένα σχολεία
1. Οι μαθητές που φοίτησαν επί δύο τουλάχιστον πλήρη και συνεχή διδακτικά έτη σε ξένα σχολεία που λειτουργούν στο εξωτερικό κατά το πρώτο έτος φοίτησής τους σε Ελληνικό Γυμνάσιο:
α. δεν βαθμολογούνται στα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» και «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία»,
β. εξετάζονται προφορικά στα μαθήματα «Μαθηματικά», «Φυσική» και «Ιστορία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις και
γ. εξετάζονται προφορικά στα υπόλοιπα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τετραμήνων.
Οι ανωτέρω μαθητές προάγονται ή απολύονται, όταν έχουν επιτύχει σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον οκτώ (8). Σε όσα μαθήματα δεν έχουν επιτύχει τον απαιτούμενο βαθμό παραπέμπονται σε προφορικές επαναληπτικές εξετάσεις το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου.
Οι μαθητές αυτοί κατά το δεύτερο έτος της φοίτησής τους σε Ελληνικό Γυμνάσιο εξετάζονται:
α. προφορικά στο μάθημα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
β. προφορικά στο μάθημα «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
γ. γραπτά στα μαθήματα «Μαθηματικά», «Φυσική» και «Ιστορία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το δέκα (10)
δ. προφορικά στα υπόλοιπα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το δέκα (10)
Οι ανωτέρω μαθητές προάγονται ή απολύονται όταν έχουν επιτύχει στα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» και «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον οχτώ (8) και σε καθένα από τα υπόλοιπα μαθήματα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δέκα (10). Σε όσα μαθήματα δεν έχουν επιτύχει τον απαιτούμενο βαθμό παραπέμπονται σε επαναληπτικές εξετάσεις το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου.
Οι μαθητές αυτοί μετά το δεύτερο έτος της φοίτησής τους στο Ελληνικό Γυμνάσιο βαθμολογούνται και προάγονται, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του παρόντος διατάγματος για τους μαθητές της ημεδαπής.
2. Οι μαθητές που φοίτησαν για ένα τουλάχιστον πλήρες διδακτικό έτος σε ξένα σχολεία που λειτουργούν στο εξωτερικό κατά το πρώτο έτος της φοίτησής τους σε Ελληνικό Γυμνάσιο εξετάζονται:
α. προφορικά στο μάθημα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
β. προφορικά στο μάθημα «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το οχτώ (8),
γ. γραπτά στα μαθήματα «Μαθηματικά», «Φυσική» και «Ιστορία» τόσο κατά τη διάρκεια των τετραμήνων όσο και κατά τις προαγωγικές ή απολυτήριες εξετάσεις με βαθμολογική βάση το δέκα (10).
δ. προφορικά στα υπόλοιπα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τετραμήνων με βαθμολογική βάση το δέκα (10)
Οι ανωτέρω μαθητές προάγονται ή απολύονται όταν έχουν επιτύχει στα μαθήματα «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» και «Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία» βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον οχτώ (8) και σε καθένα από τα υπόλοιπα μαθήματα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον δέκα (10). Σε όσα μαθήματα δεν έχουν επιτύχει τον απαιτούμενο βαθμό παραπέμπονται σε επαναληπτικές εξετάσεις το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου.
Οι μαθητές αυτοί μετά το πρώτο έτος φοίτησής τους στο Ελληνικό Γυμνάσιο εξετάζονται, βαθμολογούνται και προάγονται, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του παρόντος διατάγματος για τους μαθητές της ημεδαπής.
3. Στους αποφοίτους του άρθρου αυτού χορηγείται απολυτήριο Γυμνασίου, στο οποίο αναγράφεται ότι χορηγήθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου.

Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω θα ισχύσουν από το σχολικό έτος 2016-2017.

Πως θα είναι το νέο γυμνάσιο

Τετράμηνα αντί για τρίμηνα, αναπροσαρμογή της διδακτέας ύλης, και εξετάσεις μόνο σε τέσσερα μαθήματα είναι μερικές από τις σαρωτικές αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Παιδείας για τη δομή και τη λειτουργία των γυμνασίων.

Στο πλαίσιο αυτό το ΥΠ.Π.Ε.Θ. προχωρά σε νέο Προεδρικό Διάταγμα για το πλαίσιο λειτουργίας των γυμνασίων με τις εξής αλλαγές:

Α. Τα μαθήματα στο γυμνάσιο επεκτείνονται έως τις 31 Μαΐου. Αυτό διευκολύνεται από τον περιορισμό των εξετάσεων στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Τα γνωστικά αντικείμενα στα οποία οι μαθητές/τριες θα εξετάζονται γραπτώς στο τέλος του έτους περιορίζονται σε τέσσερα (4) για όλες τις τάξεις (από δώδεκα που όριζε το προηγούμενο Προεδρικό Διάταγμα για τη Α΄, δεκατρία για τη Β΄ και δεκατέσσερα για τη Γ΄ τάξη). Αυτά είναι: α) η Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία (κοινή εξέταση των δύο κλάδων, της Γλωσσικής Διδασκαλίας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας), β) Μαθηματικά, γ) Φυσική, δ) Ιστορία.

Β. Η μετατόπιση της εστίασης του γυμνασίου από την εξεταστική διαδικασία στην ουσιαστική μαθησιακή διαδικασία προωθείται και από ένα ακόμη μέτρο, τον χωρισμό του διδακτικού χρόνου σε τετράμηνα αντί σε τρίμηνα. Με το προηγούμενο καθεστώς το σχολείο βρισκόταν σε εξεταστικό πυρετό από τα μέσα Οκτωβρίου μέχρι το τέλος Νοεμβρίου και μετά ξανά από τα μέσα Ιανουαρίου έως τα τέλη Φεβρουαρίου. Οι μαθητές/τριες έπρεπε να πιεστούν για να προετοιμαστούν σε 2 ή 3 ωριαία διαγωνίσματα την εβδομάδα, με αποτέλεσμα να επικεντρώνουν εκεί την προσπάθειά τους και να παραμελούν τη μελέτη και τις εργασίες των υπόλοιπων μαθημάτων της εβδομάδας αλλά και να παρουσιάζουν διασπασμένη προσοχή κατά τη διάρκεια των διδακτικών ωρών που προηγούνταν κάθε διαγωνίσματος. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί, ιδίως των μονόωρων μαθημάτων, αναγκάζονταν να καταφεύγουν και σε συμπληρωματικά τεστ, επειδή δεν προλάβαιναν να αποκτήσουν καθαρή εικόνα για τη συμμετοχή κάθε μαθητή/τριας στη μαθησιακή διαδικασία στην τάξη, ούτε καν να τους γνωρίσουν όλους/ες με το όνομά τους.

Με τον χωρισμό σε τετράμηνα επέρχονται οι εξής αλλαγές στην προηγούμενη εικόνα: Αφενός τα υποχρεωτικά διαγωνίσματα κάθε τετραμήνου μπορούν να διενεργηθούν με μεγαλύτερη άνεση, ένα ή δύο σε κάθε βδομάδα, αφού το χρήσιμο χρονικό διάστημα διπλασιάζεται (τουλάχιστον από τα μέσα Οκτωβρίου έως 20 Ιανουαρίου και από τέλη Ιανουαρίου έως 31 Μαϊου). Αφετέρου οι εκπαιδευτικοί θα έχουν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους, ιδίως στο 1ο τετράμηνο, ώστε να γνωρίσουν καλά τους/τις μαθητές/τριες και να σχηματίσουν εμπεριστατωμένη γνώμη σχετικά με την επίδοσή τους, αξιοποιώντας πολλαπλούς τρόπους αξιολόγησης, χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγουν σε τόσα γραπτά τεστ. Επίσης, στο 2ο τετράμηνο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέξουν αντί ωριαίου διαγωνίσματος την ανάθεση μιας συνθετικής-δημιουργικής εργασίας. Σχεδιάζεται δε επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση των εργασιών στη διαδικασία μάθησης και αξιολόγησης.

Γ. Παράλληλα, η ενισχυτική εκπαίδευση στο γυμνάσιο επεκτείνεται και μετά τη λήξη του έτους με το εξής μέτρο: Σε όσους/ες μαθητές/τριες δεν προαχθούν σε κάποιο μάθημα ή κάποια μαθήματα, το σχολείο θα τους προσφέρει εντατικά μαθήματα το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου και στη συνέχεια θα εξετάζονται σε επαναληπτική εξέταση κατά το τρίτο δεκαήμερο του Ιουνίου. Στόχος είναι το σχολείο να υποστηρίζει τους/τις μαθητές/τριες που δεν επέτυχαν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και να μην τους/τις υποχρεώνει είτε να καταφύγουν σε βοήθεια επί πληρωμή είτε -αν δεν έχουν τέτοια δυνατότητα- να τα βγάλουν πέρα μόνοι/ες τους για να εξετασθούν τον Σεπτέμβριο. Αυτό το μέτρο είναι ταυτόχρονα μέτρο παιδαγωγικής και κοινωνικής πολιτικής, καθώς η σχολική αποτυχία είναι φαινόμενο που εμφανίζεται συχνότερα σε κοινωνικά στρώματα οικονομικά ασθενέστερα, που βέβαια δεν μπορούν να προσφέρουν στα παιδιά εξωσχολικά μαθήματα προετοιμασίας για τις επαναληπτικές εξετάσεις.

Δ. Σε πειραματικά και σε άλλα σχολεία αντιπροσωπευτικά των διαφόρων περιοχών και τύπων σχολείων της υποχρεωτικής εκπαίδευσης θα εφαρμοστεί πιλοτικά η περιγραφική αξιολόγηση, η οποία προσφέρει ουσιαστική ανατροφοδότηση στους/στις μαθητές/τριες και μπορεί να βελτιώσει πραγματικά τη διαδικασία μάθησης. Διευκρινίζεται ότι η περιγραφική αξιολόγηση θα συνοδεύει σε αυτά τα σχολεία την αριθμητική αξιολόγηση.

Ε. Όσον αφορά το περιεχόμενο σπουδών, για όλα τα γνωστικά αντικείμενα γυμνασίου και λυκείου δημιουργήθηκαν στο ΙΕΠ επιτροπές στις οποίες συμμετείχαν, εκτός από στελέχη του ΙΕΠ, σχολικοί σύμβουλοι και έμπειροι εκπαιδευτικοί που ανταποκρίθηκαν σε σχετική πρόσκληση και επιλέχθηκαν για το έργο του εξορθολογισμού της ύλης.

Οι επιτροπές εξορθολογισμού εργάστηκαν λαμβάνοντας υπόψη:

α) τα ωρολόγια προγράμματα που θα ισχύσουν την επόμενη σχολική χρονιά,

β) τα δεδομένα σχολικά βιβλία και

γ) την ανάγκη συμβατότητας με τις γνώσεις των προηγούμενων και των επόμενων τάξεων.

Οι επιτροπές επιδίωξαν τους παρακάτω στόχους:

1. Η διδακτέα ύλη να είναι αντίστοιχη των δυνατοτήτων των μαθητών/τριών κάθε ηλικίας, δηλαδή συμβατή με τη μαθησιακή ετοιμότητά τους (κατανοησιμότητα) αλλά και να ακουμπά στα μαθησιακά ενδιαφέροντα των μαθητών/τριών αυτής της γενιάς, να κινεί την περιέργειά τους.

2. Η ολοκλήρωση της διδακτέας ύλης κάθε μαθήματος να είναι εφικτή εντός των ωρών που διατίθενται για το συγκεκριμένο μάθημα, έτσι ώστε να είναι δυνατή η πραγματοποίηση ανακεφαλαιωτικών και δημιουργικών δραστηριοτήτων.

3. Η έκταση της διδακτέας ύλης και η ποσότητα των πληροφοριών να περιορισθεί, ώστε να εξασφαλισθεί άνεση χρόνου για ενεργητική μάθηση, για μαθητοκεντρικό σχεδιασμό της διδασκαλίας (διερευνητική μάθηση, ομαδοσυνεργατική μέθοδος, μέθοδος επίλυση προβλήματος…) και να περιοριστεί η μετωπική διδασκαλία, προκειμένου όλοι/ες οι μαθητές/τριες να οικοδομήσουν επιτυχώς τη νέα γνώση.

4. Η διδακτέα ύλη να συνοδευτεί από προτάσεις για δραστηριότητες και project καθώς και πηγές συμπληρωματικού διδακτικού υλικού που μπορούν να υποστηρίξουν τη διερευνητική μάθηση.

5. Η διδακτέα ύλη να επικεντρώνεται στα σημαντικά τμήματα/έννοιες και να επιδιώκεται εμβάθυνση σε αυτά (με την αφιέρωση επαρκούς χρόνου).

6. Να προσεγγισθούν συνοπτικά ή να τεθούν εκτός διδακτέας ύλης στοιχεία που αποτελούν λεπτομέρειες, ή στοιχεία που είναι «άκαιρα» σε κάποια τάξη.

7. Να περιοριστούν θεματικές επαναλήψεις εντός του ίδιου γνωστικού αντικειμένου από τάξη σε τάξη ή από κεφάλαιο σε κεφάλαιο.

Πέρα από τις γραπτές αναλυτικές οδηγίες διαχείρισης της διδακτέας ύλης ανά γνωστικό αντικείμενο, οι οποίες θα σταλούν άμεσα στα σχολεία, εντός του Σεπτεμβρίου προγραμματίζεται ενημέρωση των σχολικών συμβούλων όλων των ειδικοτήτων σχετικά με τον εξορθολογισμό της ύλης αλλά και τις άλλες αλλαγές που προαναφέρθηκαν. Οι σχολικοί σύμβουλοι θα κληθούν στη συνέχεια να ενημερώσουν και να υποστηρίξουν τους εκπαιδευτικούς στην εφαρμογή της πρότασης εξορθολογισμού. Ήδη έχει πραγματοποιηθεί ενημέρωση των σχ. συμβούλων ξένων γλωσσών και έπονται και οι άλλες ειδικότητες.

ΣΤ. Το πρόγραμμα του γυμνασίου έχει ελαφρυνθεί κατά τρεις ώρες, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν, ανάλογα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών/τριών για προγράμματα πολιτιστικά, περιβαλλοντικά, αγωγής υγείας και σταδιοδρομίας, ενισχυτική διδασκαλία ή ομίλους ενδιαφερόντων. Με σχετική εγκύκλιο θα διευκρινισθεί με ποιον τρόπο θα αποφασίζεται η αξιοποίηση του διαθέσιμου τρίωρου για τις δράσεις που προαναφέρθηκαν. Επίσης αυτό το τρίωρο μπορεί να αξιοποιηθεί για συνεδριάσεις του συλλόγου των εκπαιδευτικών, για συνεργασίες μεταξύ των εκπαιδευτικών της ίδιας ειδικότητας ή του ίδιου τμήματος για τον σχεδιασμό κοινών δράσεων ή τη συζήτηση επί παιδαγωγικών/διδακτικών προβλημάτων, κ.τ.λ.

Ζ. Οι λεγόμενες Βιωματικές Δράσεις και οι Συνθετικές Εργασίες, που εντάχθηκαν πριν τρία χρόνια ως διακριτά γνωστικά αντικείμενα στο ωρολόγιο πρόγραμμα, τώρα εντάσσονται ως τρόπος εργασίας, ως μέθοδος, στο πλαίσιο συγκεκριμένων γνωστικών αντικειμένων. Ειδικότερα:

α) Οι βιωματικές δραστηριότητες που προβλέπονταν στη «Σχολική και Κοινωνική ζωή», με στόχο την εξοικείωση των μαθητών/τριών με το νέο τους σχολείο και τους νέους/ες συμμαθητές/τριες, εντάσσονται στη Γλωσσική Διδασκαλία της Α΄ τάξης, καθώς οι δύο πρώτες ενότητες του σχετικού σχολικού βιβλίου στοχεύουν στη γνωριμία των μαθητών/τριών με το νέο τους σχολείο. Οι πρώτες διδακτικές ώρες του μαθήματος θα αφιερωθούν στο ξεπέρασμα των ανησυχιών που προκαλεί ο άγνωστος χώρος και τα άγνωστα πρόσωπα και στη σταδιακή ανάπτυξη του αισθήματος του ανήκειν στην ομάδα, στην κοινότητα του νέου τμήματος.

β) Οι δραστηριότητες που προβλέπονταν υπό τον τίτλο «Πολιτισμός και Δραστηριότητες Τέχνης» εντάσσονται στη Μουσική της Β΄ τάξης και στα Καλλιτεχνικά της Γ΄ τάξης. Σε αυτά τα γνωστικά αντικείμενα θα αφιερώνονται κάποιες εβδομάδες του σχολικού έτους σε βιωματικές δραστηριότητες σχετικές με τη μουσική, τα εικαστικά ή τον συνδυασμό τους με άλλες τέχνες.

Η. Θεσπίστηκε ήδη για τη Γ΄ τάξη του γυμνασίου η «Ημέρα Επαγγελματικού Προσανατολισμού». Σε συνεννόηση με κάθε σχολική μονάδα οι υπεύθυνοι του οικείου ΚΕ.ΣΥ.Π. θα προγραμματίσουν και θα υλοποιήσουν κατά τη διάρκεια μιας σχολικής ημέρας αφενός μια αναλυτική ενημέρωση για τις εναλλακτικές επιλογές εκπαίδευσης που προσφέρονται μετά το γυμνάσιο αφετέρου σχετικές βιωματικές δραστηριότητες για τους μαθητές και τις μαθήτριες της Γ΄ τάξης κάθε σχολικής μονάδας.